W Sudanie od 14 kwietnia 2023 roku trwają walki między armią a formacją paramilitarną Sił Szybkiego Wsparcia (RSF). Obie te siły przeprowadziły wspólnie zamach stanu w 2021 roku. Obecna wojna domowa została wywołana planem włączenia RSF do armii. Jest to jednym z przejawów militarnej, finansowej i politycznej rywalizacji obu generałów.
Jak powstał konflikt w Sudanie?
Konflikt w Sudanie rozpoczął się 14 kwietnia 2023 roku jako rezultat narastającego napięcia pomiędzy dwoma głównymi siłami zbrojnymi w kraju – Siłami Zbrojnymi Sudanu dowodzonymi przez generała Abdel Fattah al-Burhana oraz Siłami Szybkiego Wsparcia pod wodzą generała Mohameda Hamdana „Hemedti” Dagalo. Rywalizacja o władzę między tymi dwoma przywódcami, którzy wspólnie obalili rząd przejściowy w październiku 2021 roku, osiągnęła punkt kulminacyjny. Doprowadziło to do wybuchu zbrojnych starć w stolicy kraju, Chartumie oraz w innych częściach Sudanu.
Dowodzący RSF, gen. Dagalo, poparł plan nowej transformacji, co wywołało spór z dowodzącym armią i rządzącym całym krajem, gen. el-Burhanem. Bezpośrednią przyczyną konfliktu było żądanie cywilów uzyskania nadzoru nad wojskiem oraz włączenia potężnych sił RSF do regularnej armii.
Cywile domagali się także przejęcia lukratywnych udziałów wojskowych w rolnictwie, handlu i różnych gałęziach przemysłu, które stanowią istotne źródło dochodów dla armii oraz znacznych prywatnych majątków generałów. Gen. Dagalo, uważany za jednego z najbogatszych ludzi w Sudanie, prowadzi interesy w wydobyciu złota oraz wynajmowaniu żołnierzy RSF do walki w innych konfliktach regionalnych, np. w Jemenie i Libii.
Kto bierze udział w wojnie domowej w Sudanie?
W konflikcie walczą Siły Zbrojne Sudanu oraz Siły Szybkiego Wsparcia. Obie frakcje dążą do przejęcia kontroli nad Sudanem, co doprowadziło do intensywnych walk ulicznych, ostrzałów i nalotów powietrznych. Konflikt rozprzestrzenił się na większość kraju, w tym na regiony Darfuru, gdzie sytuacja humanitarna była już wcześniej trudna.
Jak wygląda sytuacja ludności cywilnej w Sudanie?
Od początku konfliktu sytuacja ludności cywilnej w Sudanie jest katastrofalna. Ponad 14 tysięcy osób straciło życie, a dziesiątki tysięcy zostały rannych. Około 8,6 miliona ludzi zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a w tej grupie jest aż 1,8 miliona uchodźców. Wiele obszarów, w tym obozy dla uchodźców, cierpi z powodu braku dostępu do opieki zdrowotnej, wody i sanitariatów. Zwiększa to ryzyko wybuchu epidemii. Szpitale są przeciążone, brakuje personelu medycznego i leków. Prowadzi do zaniedbania chorób przewlekłych i wzrostu niedożywienia. Wiele dzieci przerwałó także naukę w szkole.
Czy w konflikt w Sudanie są zaangażowane inne kraje?
W walki zaangażowane są zewnętrzne siły, które dostarczają obu stronom wsparcia materialnego, co utrudnia zakończenie wojny. Międzynarodowe organizacje, takie jak ONZ, Unia Afrykańska oraz różne państwa członkowskie, próbują mediować i koordynować działania humanitarne. Mimo tych wysiłków, zewnętrzne wsparcie dla walczących stron nadal trwa, a to z kolei przyczynia się do przedłużania konfliktu. Warto jednak dodać, że większość bojowników z RSF pochodzi z Czadu, Nigru i Republiki Środkowoafrykańskiej.
Czy konflikt w Sudanie uda się zażegnać?
Sytuacja w Sudanie pozostaje krytyczna, a konflikt ma ogromne konsekwencje humanitarne. Konieczne są dalsze międzynarodowe działania, aby zakończyć przemoc i zapewnić pomoc humanitarną potrzebującym. Bez zdecydowanego i skoordynowanego podejścia społeczność międzynarodowa ryzykuje, że Sudan stanie się „zapomnianym kryzysem”, co tylko pogłębi cierpienia jego mieszkańców.
—
Źródła:
1. https://news.un.org/en/story/2024/04/1135092
2. https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1565652%2Cwojna-domowa-w-sudanie-kto-ja-wywolal-o-co-tocza-sie-walki.html